GIỌT NƯỚC CÓ BUỒN KHÔNG?

Có lần tôi được nghe một bài hát của Trịnh Công Sơn với những ý
lạ, “Biển sóng đừng xô nhau, ta xô biển lại sóng về đâu? Biển sóng
đừng xô ta, ta xô biển lại sóng nằm đâu!” Ông kể, ông viết bài đó do
cảm hứng khi nghe tụng câu kinh Bát Nhã “Gate, Gate, Paragate,
Parasamgate, Bodhi Svaha.”
Ông giải thích ý mình, “Tuy là do cảm hứng bắt nguồn từ câu kinh,
nhưng nó không nương tựa gì câu kinh cả. Tôi muốn nói, sống trong
cuộc đời, ta đừng nuôi thù hận, đừng có ác ý trong cuộc tình. Đừng để
trong tình thương có bóng dáng thù địch, của lòng sân hận. Sóng xô
ta, ta xô lại sóng. Biết bao giờ mới đến được bờ bên kia của tịch lặng,
của bình an!”
Ông nói về những cuộc tình, mà cuộc đời cũng thế, bạn có nghĩ vậy
không? Vì cuộc đời cũng được làm bằng những mối liên hệ giữa ta với
người chung quanh. Mà nếu mỗi lần “sóng xô ta” rồi “ta xô lại sóng”,
thì biết bao giờ biển khổ này mới được yên, tâm hồn này mới được
tĩnh lặng phải không bạn!
Tôi nghĩ sự tu tập trước hết là để đem lại cho ta một tấm lòng. Một
tấm lòng, một con tim rộng lớn, không nhỏ nhen, không nghi kỵ,
không xô đẩy nhau. Một tấm lòng không cô lập, không cố chấp. Một
tấm lòng vững chãi và thảnh thơi có khả năng che chở và soi sáng ta
giữa cuộc đời. Với tấm lòng rộng mở ấy, mọi khổ đau sẽ được chuyển
hóa.
Tôi có thể nói cho bạn nghe về sự cần thiết của sự đổi thay và vô
thường trong cuộc sống. Tôi có thể nói về một thực tại nhiệm mầu.
Tôi có thể kể cho bạn nghe làm sao ta có thể tiếp xúc được với hạnh
phúc, trong khi hiện tại là khổ đau…. Nhưng tôi nghĩ chữ nghĩa thì bao
giờ cũng quá dễ dàng, và nhiều khi còn là thừa thãi! Tôi vẫn còn đang
thực tập những gì mình đã được dạy. Có những ngày thân tôi đau, tâm
tôi bất an, hạnh phúc dường như là chuyện của hôm qua. Những ngày
ấy, tôi bước ra ngoài, tập đi thiền hành trên con đường nhỏ, nhìn trời
xanh mây trắng, có những đàn ngỗng trời bay ngang qua kêu vang
không trung. Tôi tập nương tựa vào sự vững vàng của con đường
mình đi, vào trời xanh mây trắng, vào hạnh phúc của những người
chung quanh. Hạnh phúc đâu phải chỉ có mặt trong một không gian
hoặc thời gian nào giới hạn của riêng tôi! Nó rộng lớn hơn thế. Sự sống
của tôi và bạn không có một đoạn cuối, dầu khổ đau hay hạnh phúc.
Nó là một tiến trình tiếp tục mà ta có thể bắt đầu lại bất cứ một lúc
nào!
Đêm nay trăng sáng yên ngoài cửa sổ. Trong căn phòng viết nhỏ
của tôi có một vùng ánh sáng nhỏ tĩnh lặng. Cho rằng cuộc đời này là
khổ đau, hoặc hạnh phúc, cũng còn là vội vàng và giới hạn quá. Trên
bàn viết, tôi có chép lại một bài thơ của bác Ngọc Quế in trong tập sách
bác gởi tặng nhà hôm nào:

Ngàn năm,
Giọt nước có buồn không?
Sao vẫn long lanh
Dưới ánh hồng
Trên cánh sen vàng
Ai biết được
Ngàn năm
Giọt nước có buồn không?

Đêm đã khuya. Tôi thổi tắt ngọn nến trên bàn. Một làn khói tỏa nhẹ
dưới ánh trăng xanh.

Nguyễn Duy Nhiên