TRẠM CUỐI CỦA CUỘC ĐỜI

Sống ở Mỹ khá lâu nên tôi ít nhiều cũng bị ảnh hưởng tư tưởng của người
Mỹ nên không có ý định nhờ vả con cái khi tuổi về chiều. Một ngày nào đó
khi thấy mình không còn khả năng để tự lo cho mình được nữa tôi sẽ vào
sống trong các “Boarding care” để có người chăm sóc, nếu tệ hơn sẽ được
hưởng những phúc lợi dành cho người cao niên và được bảo vệ bởi hệ thống
an ninh xã hội Mỹ. Ở Mỹ có “Nursing Home” được trang bị đầy đủ phương
tiện, kỹ thuật và nhân sự chuyên môn để chăm sóc những người không còn
khả năng tự lo cho mình, có “Hospice Service” chăm sóc vật chất lẫn tinh
thần cho các bệnh nhân không thể sống hơn sáu tháng, giúp họ ra đi trong
yên bình và giúp gia đình họ vượt qua giai đoạn khó khăn nhất.
Nhưng… tư tưởng lạc quan nầy đã hoàn toàn thay đổi từ khi tôi thật sự
đối diện với tử thần và nếm mùi bệnh viện sau khi trải qua một cơn bạo bệnh
phải nhập viện trong 10 ngày. Tuy đã được thoát chết, vết thương mổ xẻ đã
lành, nhưng những đau đớn về thể xác và vết thương tâm thần mà bệnh viện
để lại vẫn còn hằn sâu trong ký ức không bao giờ lành. Từ đấy tôi bắt đầu
thấy sợ bệnh viện, sợ luôn cả nursing home vì đây chẳng qua chỉ là một hình
thức khác của bệnh viện, bệnh viện của người già.
Từ tâm trạng sợ hãi nầy tôi liên tưởng đến 4 năm hãi hùng mà nhạc mẫu
tôi phải trải qua trong nursing home trước khi bà mất. Từ đấy những quảng
cáo đẹp về nursing home với hình ảnh những cụ già vui chơi hạnh phúc
được thay thế bằng những hình ảnh đau khổ của nhạc mẫu tôi và của những
cụ già ngồi xe lăn ủ rủ, nghiêng ngả, cong queo, nhễu nhão, những gương
mặt mếu máo, những ánh mắt vô thần.
Chúng tôi may mắn được sống chung với cha mẹ vợ vì bà xã tôi là con
gái út. Lúc còn khỏe ông bà nhạc của tôi quán xuyến hết mọi chuyện trong
nhà để vợ chồng tôi được rảnh tay lo chuyện ngoài xã hội. Hai con tôi gần
gũi với ông bà ngoại nhiều hơn với cha mẹ chúng. Đi học về vừa đến cổng
nhà là đã réo gọi ông bà ngoại. Tuy nuôi con nhưng thật ra tôi chưa biết thay
tã hay cho con bú! Kể cã tiếng Việt chúng nói đều nhờ ông bà dạy từ ngày
chúng bập bẹ tập nói.
Nhưng cuộc sống hạnh phúc chấm dứt từ khi nhạc mẫu tôi ngã bệnh.
Năm 78 tuổi, sau chuyến du lịch Việt Nam về, mẹ nằm suốt trong phòng,
than mệt. Ngoài bệnh tiểu đường loại 2 mãn tính, mẹ thường xuyên bị nhiễm
trùng đường tiểu, đau cột sống, ho kinh niên và sau đó khám phá ra bị ung
thư phổi. Từ đấy bà ra vào bệnh viện như đi chợ. Thiếu bàn tay của mẹ, gia
đình tôi rối loạn lung tung, con cái đi học trể, cơm nước thất thường, nhà
cửa bề bộn. Vợ chồng tôi phải tập lại từ đầu cách quán xuyến gia đình, nuôi
con, thêm nuôi mẹ già trong bệnh viện. Ba cũng yếu chỉ hụ hợ chuyện lấy
thơ, đổ rác, đóng cổng là đã than mệt rồi.
Bác sĩ chuyên trị về ung thư khuyến cáo không nên mổ xẻ hoặc trị liệu gì
cho mẹ vì ung thư đã di căn đến não. Hơn nữa tuổi mẹ đã quá cao lại bị bệnh
tiểu đường nên vết mổ không lành. Hãy để cho thiên nhiên quyết định vận
mệnh của mẹ. Tôi dấu nhẹm lời bác sĩ bảo rằng mẹ chỉ sống tối đa là sáu
tháng. Mẹ được cho về nhà với lời khuyên “thích ăn cái gì cho bà ăn cái nấy”.
Nhưng “Còn nước còn tát” chúng tôi không chịu thua, chạy chửa bệnh cho
mẹ bằng thuốc nam. Ai bày thuốc gì ở đâu tôi cũng tìm cho được. Khi lái xe
mắt tôi cũng láo liên nhìn bên lề đường, dọc theo các hàng rào tìm cây cỏ
“Dendelion” để hái lá cho mẹ ăn. Nghe nhà ai có cây nha đam chúng tôi
cũng tìm đến xin hay mua cho bằng được. Bã xã tôi cầu nguyện cho mẹ hàng
ngày không xao lãng.
Như được một phép nhiệm mầu, bệnh ung thư của mẹ tôi thuyên giảm
dần dần và sau mấy tháng khối u trong phổi tự nhiên biến mất. Bác sĩ gia
đình rất vui bảo “đừng thắc mắc, hảy cứ tin là như vậy đi”. Nhạc mẫu tôi thì
tin là mình đã hết bệnh thật, còn vợ chồng tôi thì gần như kiệt lực, mong sau
phép lạ sẽ kéo dài. Bệnh ung thư không thấy trở lại, nhưng bệnh đau cột
sống làm mẹ đau đớn không ăn ngủ được nên sinh ra khó tính. Mẹ lại quên
trước quên sau. Mẹ không còn kiểm soát được tiêu tiểu nữa nhưng nhất định
không chịu mang tã. Ba cũng già mệt mõi, suốt ngày ngủ trong phòng. Ông
bà lại không biết tiếng Mỹ, không dùng điện thoại, nên khi vợ chồng tôi đi
làm lúc nào cũng phập phòng lo sợ.
Bác sĩ gia đình đề nghị nên cho mẹ vào nursing home để dễ bề chăm sóc.
Vợ chồng tôi đồng ý ngay nhưng gặp sự phản khán quyết liệt của nhạc mẫu
tôi. Suốt đời mẹ không bao giờ xa gia đình nửa bước nói chi chuyện ngăn
cách vĩnh viễn! Đối với mẹ, mất gia đình là mất tất cả. Chúng tôi nể mẹ nên
không dám nói chuyện nursing home nữa, chỉ sợ làm mẹ buồn ảnh hưỡng
đến sức khỏe.
Nhưng sức khỏe của mẹ càng lúc càng tệ. Sau lần cấp cứu cuối cùng vì bị
ngất xỉu, bác sĩ đề nghị phải đưa thẳng mẹ vào nursing home, vì theo ông,
đó là cách tốt nhất để bác sĩ có thể theo dỏi bệnh tình và giữ an toàn cho mẹ.
Ngày đầu tiên vào nursing home không ai nỡ bỏ mẹ một mình nên quấn
quít bên bà cho đến tối rồi cũng phải ra về. Đó là ngày đầu tiên trong cuộc
đời mẹ phải sống lẻ loi một mình bên những người xa lạ. Tôi còn nhớ rõ
gương mặt thẫn thờ của mẹ nhìn theo con cháu đang bỏ bà mà đi. Tôi không
dám nhìn mẹ lâu hơn vì tôi thấy mẹ khóc, một điều rất lạ đối với nhạc mẫu
tôi vốn là người đàn bà can cường và cứng rắn. Ba thấy tội nhiệp đòi mỗi
ngày chở ba vào nursing home để ông chăm sóc cho mẹ. Được mấy tuần rồi
tôi cũng chịu thua vì chuyện đón đưa hàng ngày thật là bất tiện. Còn nếu để
ba đi xe bus nếu có chuyện gì xảy ra thì ai lo cho ba đây!
Từ ngày Mẹ vào nursing home vợ chồng tôi thở phào nhẹ nhõm, không
còn phải lo lắng như khi xưa khi bỏ mẹ ở nhà. Chúng tôi yên tâm là mẹ được
theo dõi và chăm sóc 24/7. Tan sở vợ chồng tôi chở ba vào thăm mẹ, thấy mẹ
sạch sẽ thơm tho, giường nệm trắng tinh, kẻ qua người lại tấp nập vui vẻ
lắm. Yên tâm, chúng tôi dần dần xao lãng việc thăm viếng. Cả hai cháu cũng
không còn đòi đi thăm ngọai nữa, nhiều khi phải bắt chúng mới chịu đi.
Chúng không thích cái mùi trong nursing home.
Từ ngày sống trong nursing home mẹ hoàn toàn thay đổi, trở nên trầm
lặng, ít nói, khác hẳn với mẹ trước đó “quậy” tưng bừng trong bệnh viện.
Mẹ chịu mang tã, nằm yên trên giường, không có ý kiến chuyện chung
quanh, không đòi hỏi gì, không còn than phiền đau lưng nhức gối, hay càu
nhàu vì thiếu ngủ, mất ăn như lúc ở nhà. Sau nầy mới biết bà đã được cho
dùng thuốc an thần và thuốc đau nhức nồng độ cao nên lúc nào bà cũng ở
trạng thái lờ đờ lim dim ngủ. Có lúc tỉnh táo, mẹ chỉ nhìn qua khung cửa sổ
với đôi mắt vô thần. Hỏi mẹ có đau đớn gì không, mẹ lắc đầu. Hỏi có thích
ăn uống đồ ăn Việt Nam không, mẹ lắc đầu, tuy tôi biết là mẹ rất ghét đồ ăn
Mỹ nhất là khẩu phần cho bệnh nhân tiểu đường và cao máu nhạt nhẽo
không sao nuốt nỗi. Mẹ chịu đưng, sống âm thầm không một lời than thở.
Cho đến một hôm mẹ nắm tay nhà tôi, nước mắt rưng rưng mẹ van xin:

• Mẹ muốn chết con à. Con xin người ta cho mẹ chết đi!
  Bà xã tôi sững sờ, ôm mẹ năn nỉ:
• Mẹ đừng nói kỳ vậy, phải ráng lên chớ, con biết phải làm sao bây giờ?
  Rồi vợ tôi cũng khóc. Tôi chỉ đứng nhìn. “Chúng tôi biết phải làm sao bây
  giờ”?
  Vợ chồng tôi đều nghĩ rằng đã tìm được giải pháp tốt nhất cho mẹ rồi.
  Mẹ thì đã “ráng” quá nhiều, ráng đến mõi mòn, đến kiêt quệ nên muốn bỏ
  cuộc. Đã bốn năm dài đăng đẵng mẹ sống nơi đây như cái xác không hồn.
  Có lúc chúng tôi vào thăm mẹ vào giờ ăn trưa, thấy mẹ ngồi gục đầu trên
  xe lăn như một em bé ngoan, mắt nhắm nghiền, đợị đến phiên mình há mồm
  được đút cho ăn. Mẹ không còn thiết tha gì nữa.
  Những tháng cuối cùng mẹ nằm trên giường đưa mắt nhìn con cháu,
  không cử động hoặc nói năng gì. Hình như có điều gì u uẩn trong lòng mà
  mẹ không nói được hay mẹ có tâm sự gì nhưng muốn giấu kín trong lòng.
  Một buổi sáng sớm, tôi nhận được cú điện thoại từ nursing home báo tin
  là mẹ chúng tôi đã mất đêm qua. Bà mất lúc nửa đêm nên không ai hay biết
  cho đến sáng ngày hôm sau. Bà âm thầm ra đi không một lời từ giả, không
  một giọt nước mắt tiển đưa. Chắc mẹ cô đơn lắm lúc trút hơi thở cuối cùng.
  Suốt đời mẹ lo cho chồng, cho con, cho cháu, ngày mẹ ra đi chỉ có một mình,
  trong cô đơn. Có ai biết rằng không phải mẹ chỉ cô đơn trong giây phút ra
  đi mà mẹ đã chết từ lâu rồi, kể từ ngày mẹ bước chân vào ngưởng cửa
  nursing home, một nhà tù không cần đóng cửa. Tôi chợt hiểu được tại sao
  mẹ đã khóc ngày đầu tiên đến nursing home. Ngày ấy mẹ chấp nhận bản ản
  tử hình không văn tự vì muốn hy sinh cho con cái. Ngày ấy Mẹ đã khóc lời
  vĩnh biệt các con cháu rồi.
  Chúng tôi vội vã vào nursing home vừa kịp lúc nhìn mẹ lần cuối cùng
  trước khi người ta phủ kín mặt mẹ với tấm trải giường màu trắng rồi mang
  xác mẹ đi. Mọi người đứng nhìn theo chết đứng, ngỡ ngàng, đớn đau, nhưng
  không ai khóc thành lời. Chúng tôi đã biết là ngày nầy sẽ đến với mẹ, và
  hôm nay nó đã đến.
  Cái chết của nhạc mẫu nhắc tôi nhớ lại chuyện cổ tích về chuyện người
  tiều phu đẩy xe chở mẹ vào rừng cho thú hoang ăn thịt vì bà đã quá già. Tôi
  có khác gì người tiều phu đó, đã đưa nhạc mẫu tôi vào nursing home để
  chết. Đến một ngày nào sẽ đến lượt con tôi chở tôi đi như vậy sao?
  Tôi lại nhớ đến chuyện con voi già biết mình sắp chết, nó âm thầm đi vào
  cái “nghĩa địa voi” là cái hang động cho voi đến để chết. Nó âm thầm gục
  chết một mình bên cạnh những đống xương voi già đã chết trước nó. Tôi
  chợt nghĩ nếu con người làm được như con voi già thì con cháu không phải
  cực khổ vì cha mẹ già, không phải khổ tâm vì mặc cảm là đã làm một hành
  động bất nhân, bất hiếu, như tâm trạng hối hận của tôi bây giờ đối với nhạc
  mẫu của tôi.
  Nursing home. Cái trạm cuối của cuộc đời mấy ai tránh khỏi!
  Bạn đã chọn cho mình cách đến chưa?